RAW instellingenAls je de ontspanknop op je camera indrukt, wordt het beeld op je sensor gevangen. Het licht wordt omgezet naar een elektrisch signaal dat de uiteindelijke digitale foto maakt. Deze foto wordt met nog wat andere informatie naar de geheugenkaart van je camer geschreven. Meestal in jpg formaat.

Maar altijd is de basisinformatie ruwe informatie, RAW dus. Het ligt aan de instellingen van je camera of je er voor kiest om een jpg foto op je geheugenkaart te zetten of dat je de ruwe informatie op de geheugenkaart laat zetten. Met de onderstaande 12 dingen probeer ik je uit te leggen waarom en wanneer je RAW zou moeten gebruiken (en wanneer niet).

DING 1
Alle digitale foto’s starten als RAW foto’s. En iedere camera en camerafabrikant  heeft een eigen manier om deze ruwe data om te zetten naar een jpg bestand. Vaak kan je verschillende manieren kiezen, maar je weet nooit exact wat de keuze van de camera zal zijn hoe er omgezet zal worden. De camera maakt dus voor een deel de keuze hoe de foto er uit ziet. Als je in RAW fotografeert heb jij als fotograaf meer keuzevrijheid.

DING 2
De standaard op je camera is vaak jpg, dus als je in RAW wilt fotograferen zal je even je camera op die optie moeten zetten. Op de meeste camera’s moet je even het menu in. Vaak vind je de optie RAW bij de optie quality of kwaliteit, als je de functie niet kan vinden, raadpleeg je handleiding dan even. Op enkele camera’s zoals mijn Canon 7D heb je echter meerdere opties voor RAW. Op deze camera heb je dan RAW, M-RAW en S-. In dit geval is RAW 18 megapixels, M-RAW 10 megapixel en S-RAW 4,5 megapixel. Dit scheelt dus alleen maar in het aantal megapixels en deze opties kan je gebruiken als je zeker weet dat je geen erg grote bestanden gaat gebruiken.

DING 3
De meeste camera instellingen zoals witbalans, verscherping en saturatie worden niet vast gezet in je RAW bestand. Je hebt dus de vrijheid om dit zelf te doen op de computer nadat je de opname gemaakt hebt. Daarnaast is er meer ‘ruimte’ in de foto om kleine belichtingsfoutjes te corrigeren. Dit houdt in dat je meer speling hebt, zeker in de belichting. Overgangen zijn geleidelijker en er zijn minder problemen bij overgangen tussen kleuren.

DING 4
Ondanks de voordelen van RAW, zit er ook een nadeel aan RAW. De RAW bestanden zijn over het algemeen veel groter dan jpg’s. Je kaartje is dus veel eerder vol. Ook is de buffer van je camera sneller vol, waardoor je minder beelden in hoog tempo achter elkaar kan schieten. Als je dus heel veel beelden in een erg korte tijd achter elkaar moet schieten, dan kan het gebruik van RAW bestanden wel eens voor problemen zorgen.  Dit is dan ook de reden waarom fotojournalisten en sportfotografen vaak geen gebruik maken van RAW, in dat geval is snelheid vaak belangrijker dan kwaliteit.

DING 5
De extra informatie in RAW files vergeleken met jpg’s houdt in dat je veel beter foto’s met hoog contrast kan verwerken. Ondanks dat het wel mogelijk is om in jpg foto’s de schaduwen op te lichten  betaal je daar vaak de prijs voor in de vorm van enorm toegenomen ruis. Met RAW is die prijs veel lager (maar nog steeds aanwezig, lees mijn artikel hierover maar eens). Ook voor de hoge lichten (de lichte gedeeltes in de foto) geldt dit, met RAW heb je meer speling. Simpelweg omdat je met meer informatie start.

DING 6
Niet alle RAW bestanden zijn hetzelfde. Er is geen standaard voor RAW bestanden zoals dat er wel is voor jpg’s. Dat houdt in dat je computer vaak speciale software nodig heeft om de foto’s überhaupt te laten zien.  Iedere camerafabrikant heeft een eigen RAW formaat en zelfs dat wil tussen de camera’s onderling ook nog wel eens verschillen. Nikon camera’s gebruiken .NEF als achtervoegsel bij de RAW bestanden, Canon gebruikt .CR2 daar voor en zo heeft ieder camerafabrikant zijn eigen formaat.
Daarnaast is er het open .DNG formaat van Adobe (Digital NeGative) dat door iedere fabrikant gebruikt mag worden. Onder andere Pentax en Leica gebruiken deze standaard, maar de meeste camera fabrikanten gebruiken dus hun eigen systeem. Het is wel zo dat alle RAW formaten omgezet kunnen worden naar DNG.

DING 7
Omdat RAW eigenlijk alleen maar een pakketje data is, weet je computer niet meteen wat hij moet doen om er een foto van te maken. Je computer moet dus werken om er een foto van te maken. Zelfs de foto die je achterop je camera ziet is een jpg weergave van het RAW bestand.
Je zou het als volgt kunnen vergelijken: jpg is vergelijkbaar met een complete tekst op een A-4tje, makkelijk te lezen en te begrijpen. RAW is dan ook een A4-tje, maar de letters zijn allemaal aanwezig, niet noodzakelijk in de juiste volgorde en zonder structuur.

DING 8
Als je een jpg bewerkt en opslaat dan wordt je originele bestand overschreven. Dat houdt in dat je dus nooit je origineel meer hebt tenzij je er voor kiest om meerdere versies te bewaren op je computer. Als je een RAW bestand ‘bewerkt’ dan is dat anders. Feitelijk wijzig je aan het RAW bestand zelf niets, je maakt eigenlijk een set instructies om op het RAW bestand los te laten. Sluit je het RAW bewerkingsprogramma dan ben je deze instructies niet kwijt maar je kan ze gewoon weer oproepen (en later nog wijzigen). Je hebt dus ten alle tijden de beschikking over je originele bestand.

DING 9
RAW, voordelenDe software Adobe Camera RAW is de industrie standaard voor het verwerken van RAW bestanden. Deze software is beschikbaar voor Photoshop en Photoshop Elements en is onderdeel van Lightroom. Vanaf het moment dat je in Camera RAW ook lokaal bewerkingen kon doen is deze software ineens heel erg bruikbaar geworden. Dit maakt het makkelijk om selectief kleine bewerkingen toe te passen.

DING 10
Als je een foto hebt met veel contrast kan je camera moeite hebben om details te laten zien in de licht of donkere gedeelten van de foto. Door gebruik te maken van een RAW bestand en deze twee keer te verwerken en deze twee beelden vervolgens samen te voegen, kan je details krijgen in ieder gedeelte van een foto.

DING 11
De voordelen en nadelen van RAW op een rijtje

Voordelen

  • Potentieel voor betere kwaliteit foto’s
  • Je verliest geen originele data
  • Meer schaduw en hoge lichten beschikbaar dan bij een jpg
  • Meer ruimte om achteraf zaken te compenseren en aan te passen (witbalans, kleur, verscherping etc)

Nadelen

  • Grotere bestanden dan jpg
  • Langzamer schrijven, dus problemen bij het schieten van veel foto’s snel achter elkaar
  • Het kost meer tijd om de beelden te verwerken en te bewerken
  • Je moet een RAW bestand converteren naar jpg of tiff om af te laten drukken
  • Het kost tijd om er gewend aan te raken

Zaken die je wel en niet kan wijzigen als je RAW schiet:

Wel te wijzigen

  • Belichting, je kan compenseren
  • Witbalans
  • Ruisonderdrukking
  • scherpte
  • kleur (je kan een RAW file ook omzetten naar zwart-wit)

Niet te wijzigen

  • Diafragma
  • Sluitertijd
  • ISO
  • Focuspunt

DING 12
Een RAW bestand openen is niet altijd een makkelijk proces, je hebt speciale software nodig om dit te doen. Over het algemeen krijg je bij de camera al een software pakket van de fabrikant waarmee je RAW bestanden kan verwerken.
Wil je echter meer controle hebben in de nabewerking van je foto’s dan zijn er diverse programma’s die je daarbij kunnen helpen. Adobe Camera RAW is een gratis pakket dat je kan gebruiken als je Photoshop of Photoshop Elements al hebt.

Naast deze software zijn er tegenwoordig ook pakketten te koop die niet alleen zorgen voor de verwerking en bewerking van je RAW foto’s, maar ook kunnen fungeren als ‘management’ software. Met deze pakketten raak je je foto’s niet meer kwijt, kan je ze goed beheren en categoriseren. Bekende pakketten zijn Adobe Lightroom, Capture One en Apple’s Aperture.

Zelf gebruik ik al enkele jaren naar volle tevredenheid Lightroom en ik verzorg hier ook tweedaagse workshops voor. In die twee dagen leer ik hoe je snel kan werken met Lightroom en er het maximale uit kan halen. Als je dat kan heb je bijna alle nadelen van RAW weggewerkt en zullen de voordelen enorm zijn.

Dit artikel is ook te vinden op mijn andere website, de Lightroomdokter van HeelHollandFotografeert

Beter leren fotograferen
Wil je beter leren fotograferen? Eindelijk eens de foto maken die je wilt en de camera niet meer op de automaat gebruiken? Ik heb een geweldige online cursus voor je gemaakt. Een Online fotocursus met 21 ebooks met honderden voorbeeldfoto’s en ruim 5 uur aan duidelijke instructievideo’s. Op deze pagina staat je alle informatie over deze online cursus. Nadat je ingeschreven bent kan je direct beginnen én deze cursus volgen in je eigen tijd en eigen tempo en op je computer, tablet of mobiel.

Wil je op de hoogte blijven van nieuwe artikelen over fotografie? Schrijf je dan in via het formulier hieronder of via deze pagina op de website. Denk je dat je vrienden ook wat aan dit artikel hebben? Help mij dan om dit artikel te delen met de knoppen hieronder. Je kan dit bericht op Facebook, Google-Plus of LinkedIn publiceren. Of je Twittert er over en je kan het zelfs naar iemand mailen. Alvast bedankt! Wil je me steunen bij het onderhouden van deze website en deze artikelen? Dat kan door fotospullen aan te schaffen bij Cameranu.nl. Als je dat doet via deze link kost jou dat niets meer en krijg ik een kleine commissie.
Fotocursussen, workshops en (gratis) fotografieprojecten vind je op www.heelhollandfotografeert.nl