Fotografie aan de waterkant

Dit artikel is geschreven door Arnoud van de Weerd. Arnoud is een expert in landschapsfotografie, dat zie je zeker aan de foto’s in dit artikel, maar zeker ook op zijn eigen website. HeelHollandFotografeert is verheugd dat Arnoud een eigen online cursus bij HeelHollandFotografeert heeft én dit artikel heeft geschreven. 

Het zal er wel mee te maken hebben dat ik in Zeeland ben opgegroeid, maar op de een of andere manier blijft de waterkant mij trekken. Op een snikhete zomerse dag is het heerlijk om verkoeling te zoeken in het koele en kabelende water. Tijdens een najaarsstorm is het aan de kust genieten van de woeste golven en de zilte zeelucht die om je oren waait.

Ook voor de fotografie biedt de waterkant volop kansen. Afhankelijk van de weersomstandigheden zal je dit telkens beelden met een heel eigen sfeer opleveren. De foto hieronder is genomen op een kalme, windstille en rustige morgen. De sfeer is rustig en sereen. Het gladde water zorgt voor een perfecte weerspiegeling en het symmetrische beeld straalt een gevoel van rust uit.

Bovenstaande foto: Het kalme en windstille weer zorgt voor prachtige reflecties en een serene sfeer ( f/11, ISO 100 en 3  sec)

De foto hieronder bevat echter een geheel andere sfeer. De foto is gemaakt op een stormachtige avond waarbij het hard waaide. Door de patronen in de wolken en het water ontstaat een dynamisch beeld.

Bovenstaande foto: Een dynamische foto met mooie patronen in golven en wolken ( f/11, ISO 100 en 1,3 sec)

Bij veel van mijn landschapsfoto’s is het diafragma bepalend (meestal ergens tussen f/8 en f/11) en  zet ik de ISO zo laag mogelijk. De sluitertijd is dan volgend en van minder belang. Aan de waterkant krijgt de sluitertijd echter een meer prominentere rol. De keuze hiervan maakt namelijk of je beweging in golven of wolken bevriest of dat je deze juist meer uitsmeert. En dat is weer direct van invloed op de sfeer in je foto’s. Dat zal ik je laten zien aan de hand van twee foto’s die alle binnen een korte tijdspanne na elkaar gemaakt zijn.

Bovenstaande foto: De sluitertijd was hier relatief kort genoeg om beweging in wolken en water te bevriezen ( f/11, ISO 100 en 1/5 sec)

Dit is de eerste foto van de reeks. Je ziet dat de sluitertijd relatief kort genoeg was om de beweging in de wolken en het water te bevriezen. Hierdoor was het mogelijk het mooie Z-vormige patroon in de wolken vast te leggen.

Bovenstaande foto: De langere sluitertijd zorgt hier voor vlak water en uitgesmeerde wolken  ( f/10, ISO 100 en 45  sec)

Hierboven staat de tweede foto. Door de lange sluitertijd is het water volledig uitgevlakt en zijn de wolken al veel meer uitgesmeerd en er weer een hele andere sfeer ontstaat. In dit geval heb ik een neutraal grijsfilter (ND filter) gebruikt om de sluitertijd te verlengen. Dit is een donkerkleurig filter wat je voor de camera schuift wat licht tegenhoudt. Bij een gelijk blijvend diafragma, ISO waarde en lichtomstandigheden verleng je dan de sluitertijd om dan een zelfde hoeveelheid licht op de sensor van je camera te laten vallen en de foto goed te belichten.

Aan de kust vind ik het zelf altijd heel erg leuk om te variëren met de sluitertijd en om te zien welke mooie patronen je hierdoor in het water kan vastleggen. Zoals bijvoorbeeld het geval was bij de ‘dynamische’ foto bij de golfbrekers aan het strand hierboven. Welke sluitertijd je precies nodig hebt is erg afhankelijk van de windkracht, het getij en de hoeveelheid licht. Maar iets tussen de 1 à 2 seconden is een goed uitgangspunt. Bij dit soort sluitertijden is het uiteraard van belang om vanaf statief te werken.

Bovenstaande foto: De lange sluitertijd en het eerste daglicht zorgt voor een mooie dromerige sfeer ( f/11, ISO 100 en 150  sec)

Een langere sluitertijd van 30 seconden tot enkele minuten zorgt ervoor dat de golfbeweging wordt uitgevlakt. Het water wordt mooi glad en gecombineerd met het eerste of laatste daglicht zorgt dit voor een mooie dromerige sfeer. Ook hier bepalen de hoeveelheid licht en beweging op het moment of je al dan niet een ND-filter moet gebruiken. Wil je meer weten over het gebruik van zo’n ND-filter? In de ‘Online cursus landschapsfotografie’ en de ‘Workshop lange sluitertijden’ wordt hier uitvoerig bij stil gestaan.