Toegegeven, een UV-filter een drama noemen, dat is misschien wat overdreven. Maar afgelopen vrijdag stond ik met een groepje cursisten op de Vlissingse Boulevard voor de workshop avondfotografie. Eén van de deelnemers wilde de lichtjes fotograferen waarbij je het effect krijgt van uitgesproken sterren. De manier om dit te doen is om met een klein diafragma een foto te maken. Ik keek met haar mee op het scherm en zag een probleem, vlekken in het beeld. Dankzij het UV filter op haar lens kreeg ze een foto die sterk verbeterd kon worden. Gewoon, door het UV filter te verwijderen!
Hieronder zie je de bewuste foto’s en geef ik een uitleg hoe het kan dat juist het veel geadviseerde UV-filter waarschijnlijk overbodig is.
Ik heb het al eerder geschreven, een UV-filter heb je niet nodig.
Om je objectief (of lens) te beschermen adviseer ik om altijd een zonnekap te gebruiken. Bij voorkeur een hard plastic model dat speciaal gemaakt is voor de lens die je op je camera hebt. Ik weet dat ze niet goedkoop zijn, die zonnekappen. Zeker bij de redelijk goedkope modellen lenzen moet je een zonnekap apart bijkopen. En dat loopt dan aardig in de papieren…
Als een fabrikant een objectief ontwerpt, dan gaat daar veel tijd en energie in zitten. Specialisten gaan aan de slag met verschillende glazen of plastic elementen met speciale coatings om er voor te zorgen dat het licht zo efficiënt mogelijk door het objectief gaat en in je camera op je sensor terecht komt. Hét moment dat jij als koper van die speciaal ontworpen lens dan een stuk ‘vensterglas’ voor dat objectief zet de je veel teniet. Mensen die een bril dragen kennen het effect van ongewenste weerspiegelingen.
Waarom hebben hele volksstammen dan toch een UV-filter op hun lens? Tja, ik kan het natuurlijk niet bewijzen. Maar ik vermoed het volgende: Bij de aanschaf wordt vaak gezegd dat ‘ter bescherming’ van de lens het verstandig is om een UV-filter te gaan gebruiken. En waarom zou je een verkoper niet geloven tenslotte? Maar angst is een slechte raadgever.
Feit is dat de lenzen van 40 jaar geleden gemaakt waren van glas dat heel gevoelig was voor krassen. Met je nagel over de voorkant van een lens gaan leverde je al snel een kras op je lens op. In dat geval was het een idee om er wat bescherming voor te zetten. Het tegenwoordige glas is veel beter beschermd, krassen krijg je er niet zomaar meer op. Zeker niet als je gebruik maakt van de zonnekap.
Een ander feit is dat film vroeger gevoelig was voor UV-licht. Digitale camera’s zijn dit NIET, echt niet….
Misschien verdienen de verkopers wel een extraatje als ze een UV filter verkopen bij een camera… Zouden ze die verdiensten niet kunnen verplaatsen naar de verkoop van een goede zonnekap? Mijn advies, koop geen UV-filter!
Ik kan je vertellen dat mijn zonnekap me al heel veel onheil bespaard heeft. Mijn objectieven zijn al heel vak gebotst tegen muren en hebben de stoep gezien. Iedere keer werd de klap opgevangen door de zonnekap. Die er dus altijd (!) op zit.
Ik weet het wel, mijn cursisten krijgen ook in de toekomst het advies om het UV-filter te verwijderen en de zonnekap te installeren.
Wanneer heeft een UV filter wel nut?
Als je de economie wilt helpen, dan is geld uitgeven altijd goed. Als je dan toch om de economie te helpen toch een UV filter koopt, koop er dan eentje van een goed merk. Die kost veel, heel veel vaak. Als je dat doet, dan heb je er nog steeds niets aan, maar de ‘schadelijke’ effecten zijn iets minder.
Ik heb je gewaarschuwd.
Wat doe ik nu met dat onnodige UV-filter?
Niet weggooien, zet ze in de vitrinekast. Op die manier wordt je vaker herinnert aan het feit dat je iets hebt aangeschaft waar je niets aan had. De volgende keer denk je misschien wat langer na :)
Voorbeelden zou je toch geven?
Ja, hieronder twee foto’s, eentje met een eentje zonder UV filter..
Hierboven: foto met UV filter
hierboven foto zonder UV filter
Geen UV-filter, maar een beschermfilter of een protectfilter? Van hetzelfde laken een pak. Fabrikanten en verkopers noemen het tegenwoordig anders. Maar het is ‘gewoon’ glas. En het doet dus wat glas nu eenmaal doet. Je hebt ze niet nodig en ze doen zeker niet wat er gezegd wordt.
Mijn dank gaat uit naar Ineke die de foto’s ter beschikking heeft gesteld zodat ik er een artikel over kon schrijven.
Wat dacht je van een masterclass over scherpe foto’s?
Ik heb een online masterclass gemaakt. De ultieme scherpe foto. In deze masterclass ga ik in op de verschillende elementen die van belang zijn om een ultiem scherpe foto te maken. In deze masterclass komt ook het gebruik van filters en natuurlijk veel meer aan bod. Je ziet in deze masterclass dat je met je huidige apparatuur een perfect scherpe foto maakt onder bijna alle omstandigheden. Alle informatie over deze masterclass staat hier.
Beter leren fotograferen
Wil je beter leren fotograferen? Eindelijk eens de foto maken die je wilt en de camera niet meer op de automaat gebruiken? Ik heb een geweldige online cursus voor je gemaakt. Een Online fotocursus met 21 ebooks met honderden voorbeeldfoto’s en ruim 5 uur aan duidelijke instructievideo’s. Op deze pagina staat je alle informatie over deze online cursus. Nadat je ingeschreven bent kan je direct beginnen én deze cursus volgen in je eigen tijd en eigen tempo en op je computer, tablet of mobiel.
Wil je op de hoogte blijven van nieuwe artikelen over fotografie? Schrijf je dan in via het formulier hieronder of via deze pagina op de website. Denk je dat je vrienden ook wat aan dit artikel hebben? Help mij dan om dit artikel te delen met de knoppen hieronder. Je kan dit bericht op Facebook, Google-Plus of LinkedIn publiceren. Of je Twittert er over en je kan het zelfs naar iemand mailen. Alvast bedankt! Wil je me steunen bij het onderhouden van deze website en deze artikelen? Dat kan door fotospullen aan te schaffen bij Cameranu.nl. Als je dat doet via deze link kost jou dat niets meer en krijg ik een kleine commissie.
Fotocursussen, workshops en (gratis) fotografieprojecten vind je op www.heelhollandfotografeert.nl
ik verwijder ze direct en ze komen er niet meer op. Leen de Ruiter
Goed idee Leen, zorg je wel voor een goed passende zonnekap?
Ik heb én én, UV-filter en lenskap. Toch eens overwegen om UV-filter (die er ook echt opzit zodat ik minder voorzichtig hoef te zijn (…)) er af te halen …
ik heb een zonnekap en ben eigenlijk niet voorzichtig (soms zelfs slordig). Heeft me nog nooit schade opgeleverd, behalve krassen op de zonnekap.
Maar nu vind ik die witte balk in de foto spuuglelijk als ik eerlijk ben… (autolichten?)
Dat kan natuurlijk Jacqueline, maar dat heeft dan weer niets te maken met het onderwerp van het UV filter.
ik was er ook vast van overtuigd dat die enkel dient ter bescherming van je lens, nu moet ik toegeven dat mijn toestel eens van mijn schouder gegleden is in de tas, de UV filter was aan gruizelementen en de lens was gelukkig in zijn geheel, de zonnekap zat er op maar omgekeerd omdat de camera in de tas zat, nu ga ik hem zeker verwijderen om foto’s te nemen, bedank voor deze met bewijzen goede tip Mischa
Waar was de Uv filter dan eerst voor? Gebruik je die nog wel voor daglicht foto’s???
Het UV filter was bedoeld om het UV licht van je film af te houden. Sommige films waren UV gevoelig. De bescherming van je lens was heel vroeger ook een ding, het was dan vaak ‘zacht’ glas. Nu is het glas hard en in combinatie met een goede zonnekap is er geen reden meer om een UV filter als bescherming te gebruiken.
Je zult ongetwijfeld gelijk hebben en ik denk ook, dat ik jouw raad ter harte neem. Maar een UV filter heeft me wel een keer een beschadigde lens bespaard. En een gebroken UV filter doet echt minder pijn in de portemonnee dan de aanschaf van een nieuwe lens. Neemt niet weg, dat ik voor de beste kwaliteit foto’s ga en ze er af ga halen. Overigens fotografeer ik steeds vaker met een polarisatie filter, dat geeft zoveel meer diepte in de kleuren.
Heeft een simpele lens protector hetzelfde negatieve effect? Dat is een simpel stukje glas in eenzelfde fitting als een UV-filter, maar zonder de filterende werking. Veel lenzen hebben een filter nodig voor de weather sealing. Oké, een UV-filter is dus duidelijk niet aan te raden, maar kan een simpele lens protector wél zonder negatieve gevolgen worden gebruikt?
Bovendien is er nogal een verschil tussen verschillende UV-filters. Na wat googelen vond ik deze site – http://www.lenstip.com/113.1-article-UV_filters_test.html – waar 24 verschillende UV-filters zijn getest. Bij elk van de 24 tests worden foto’s getoond met en zonder het betreffende filter. De verschillen zijn evident. De betere filters hebben schijnbaar niet het negatieve effect dat in de voorbeeldfoto’s van Ineke te zien is. De slechte hebben dat daarentegen wél. Kortom, is het zaak om vooral géén UV-filter te gebruiken, of is het zaak om een góéd UV-filter aan te schaffen? Ik ben oprecht benieuwd wat jouw ideeën daarover zijn, Mischa.
Hallo Harro,
Een betere lens geeft minder (negatief) effect. Maar een betere lens is ook behoorlijk veel duurder. Ik heb er voor gekozen om geen UV-filter te gebruiken, mijn lenzen bescherm ik met een zonnekap. ALs het niet nodig is én de kans geeft dat er negatieve effecten zijn, dan is voor mij de keuze evident…
Groeten,
Mischa
Ik heb ook een uv filter op mijn lens, dit is mijn tweede filter, de eerste werd na verloop van tijd aan de binnen kant dof en vlekkerig alsof het olie was, dit kon je alleen zien als je het uv filter eraf haalde en tegen het licht hield. Heb toen weer een nieuw filter erop gezet, ook met de gedachte dat het je lens beschermd, maar ga hem ook verwijderen, zeker nu ik lees dat het eigelijk niet meer nodig is. Bedankt voor de tip.
En als je toch een UV filter heb gekocht ! Kan je hem creatief gebruiken door met een beetje vaseline aan de buitenkant te smeren voor een soft effect rond het middelpunt.
Dat kan, als je maar oppast dat je de vaseline niet op je lens of camera smeert :)
in plaats van vaseline opteer ik voor lippenstift balsem … :-) libola of zoiets ?
dat kan zeker, volgens mij heet dat wat je bedoeld Labello
idd Mischa dat is het …. kon op de naam niet meer komen … :-)
ik heb ze nu ook verwijderd had B+W er zitten.
B+W is een goed merk, maar ik denk dat zonder inderdaad nog beter is.
Zeer verhelderend! Kwam er na anderhalf jaar pas achter dat er een uv-filter op m’n tweedehands camera zat haha. Die gaat er dus af. Dank
Het is inderdaad de verkoper die je bang maakt, ‘er moet echt wel een filter op’. Ik heb nog 1 lens met uv filter er op zitten, die gaat er af. Bij de anderen heeft de verkoper het niet gevraagd blijkbaar. Ik heb zonnekappen, dus dat is geen punt.
Interessant artikel. Nooit zo echt bij stilgestaan. Die UV filters werden automatisch op mijn lenzen geschroefd, louter uit veiligheidsovertuiging. Nu ik weet wat die dingen het verschil in kwaliteit kunnen leveren ga ik voortaan die filters verwijderen. Ben nieuwsgierig!
Heb ik een paar jaar geleden zelf ondervonden.. Sindsdien nooit meer overbodig glas voor mijn objectieven , tenzij ND / stopper filters om te werken met lange sluitertijden..
Dit zou kunnen verklaren waarom ik mijn foto’s nooit echt scherp krijg. Heb op alle lenzen een UV filter zitten, maar er blijft altijd een soort van onscherpte in de foto zitten, en dat met alle lenzen. heb verschillende diafragma waarden geprobeert, maar dat helpt allemaal niet. Ik ga het eens zonder UV filters proberen, nooit bij stil gestaan. Dank!
Ongeveer 1,5 jaar geleden hoorde ik ook iemand zeggen dat een UV filter meer schade doet aan een foto dan dat ie oplevert. Toen ik foto’s ging vergelijken schrok ik er echt van hoe veel ‘slechter’ een UV filter je foto maakt.
Zelfs de dure filters van B+W die ik destijds had gekocht. Wat het verschil is met goedkope filters wil ik al helemaal niet weten.
Ik heb er wel nog standaard 1 in mijn tas zitten (ik heb hem tenslotte toch). Bijvoorbeeld wanneer je vlakbij een waterval of aan de kust met veel opspattend zeewater staat dan gebruik ik hem nog. Inderdaad, ter bescherming van mijn lens omdat op zo’n moment (zeker met zout water) je lens enorm vies wordt. Dan liever iets onscherpere foto’s dan dat ik enorm moet boenen om de lens weer schoon te krijgen
een goed objectief kan best wel een spatje water hebben. Je zou kunnen kiezen om een goede schoonmaakdoek of lenspen in je tas te doen.
ben blij met het ontkrachten en aantonen dat het uv filter geldverspilling is nu heb ik nog wel de grijsfilters en polarisatiefilters dat die nut hebben zie ik terug in mijn foto’s dus zal bij mijn volgende lensaankoop geen uv filter aan laten smeren
Helemaal mee eens!!
Bovendien is het heel erg vreemd dat een filter dat gebruikt wordt voor bescherming bij het eerste het beste stootje barst of aan stukken ligt.
Als die verkopers het echt goed zouden doen dan mochten ze ook wel eens een steviger filter mogen aanbieden!!
Vr.Gr.erIk
Heb artikel en alle reacties gelezen en ben het daar zeker mee eens. Toch laat ik meestal mijn uv-filters (van B+W en Hoya) erop zitten. Mijn overweging is het gemak van het vlug even goed schoonmaken (eerst schoonmaken met drinkwater en een beetje afwasmiddel, afspoelen onder de kraan, naspoelen in gedestilleerd water en afdrogen met schoon microvezeldoek).
Het lijkt een hele klus, naar is zo gebeurd.
Wil voor mezelf echter nog eens testen in welke omstandigheden ook een schoon uv-filter echt storend merkbaar wordt.
Goede uitleg en top referentie foto’s. Ik had namelijk hetzelfde effect tijdens het fotograferen van de lichtmasten van mijn favoriete voetbal stadion. Ik laat hem voortaan inderdaad in de vitrinekast liggen. Tnx nogmaals voor de uitleg!
Zeer interessant stuk. Duizenden foto’s gemaakt met uv filters. Ga dit natuurlijk direct uittesten. Altijd bezorgd geweest voor schade aan de lens. Blijkt dus erg mee te vsllen met zonnekap.
Ik maak graag foto’s op strand als het flink waait. Maar dat betekent zoute zeewind. Met een filter durfde ik dat wel aan. Maar hoe maak ik een zoomlens met zoutaanslag schoon? Een sopje?
Hoi Johan,
Ik zou het ‘grove’ vuil er met een kwastje af vegen of blazen. Zeker niet direct met een doekje gaan poetsen. Als je dan een zandkorrel mee neemt kan je (als je erg je best doet) krassen krijgen. Daarna een schone lensdoek gebruiken. Ik zou niet zo snel een sopje gebruiken, tenzij je een doekje een beetje vochtig maakt.
Goed artikel, Mischa!
Zo erg bang te zijn op lens beschadiging blijkt ook niet zo nodig. zie dit art. http://kurtmunger.com/dirty_lens_articleid35.html
Sinds digitaal gebruik ik ook geen uv filters meer. Wel een lenskap.
mooie aanvulling Menno!
Ik kan het toch zeker niet eens zijn met het meeste wat hier gezegd is, sorry. Na jarenlang ook digitaal gefotografeerd te hebben zonder filters om de meest hier genoemde redenen ben ik vanaf het moment dat ik naar veel duurdere lenzen ben overgestapt ook langzamerhand weer filters gaan gebruiken. Altijd gedacht dat ik bescherming nodig heb en dat altijd met de zonnenkap gedaan. Doe ik nu nog, maar nu in combinatie met goede filters. Er is nl. zoveel verschil tussen de verschillende type filters. en er zijn echt wel goede die het meer dan waard zijn om te kopen als je ook een dure lens hebt. Ik wil gewoon niet het risico van beschadiging van de front van een dure lens riskeren en kies daarom ook voor een goed filter. Natuurlijk zijn de frontlenzen beter dan vroeger, maar een tak die je lenskap in komt bij het lopen met je lens op je schouder kan altijd een keer gebeuren en dan ben je blij met een extra filter, geloof me. Zeker gebruik ik nu dan toch een UV filter want in sommige omstandigheden (veel warmte, vocht in de lucht, zeeomgeving) heeft het zeker nut en ben je de zweem die kan ontstaan (met telelenzen) onder die omstandigheden voor.. Ja zeker ook bij digitaal.
De enige omstandigheid waarbij een filter tot negatieve effecten kan leiden is idd nachtfotografie met verschillende onnatuurlijke lichtbronnen. zeker met een wide angle lens. Bovenstaand voorbeeld laat dat idd zien met een nachtopname, maar dat is toch echt de uitzondering en zeker geen regel. Gebruik gewoon een goed filter, behalve bij een UWA en je bent een stuk onbezorgder zonder kwaliteitsdegredatie .
ps. heb ik het nog niet gehad over dat schoonmaken van een frontelement risico’s met zich meebrengt en niet meer nodig is. + sommige lenzen zijn spatwaterdicht, maar…meestal alléén als er een filter op zit.
Goede filters, zie een mooie uiteenzetting: https://www.lensrentals.com/blog/2017/06/the-comprehensive-ranking-of-the-major-uv-filters-on-the-market/
UV filter drama,..sorry dat is wel heel simpel en absoluut larie.
We zijn het niet eens, en dat mag. Mijn ervaring na 12 jaar zonder filters (en niet voorzichtig zijn met mijn spullen) is dat ik nog nooit een gelegenheid heb gehad dat een filter mij of mijn lens heeft gered. Wel heb ik ettelijke foto’s voorbij zien komen van cursisten en andere fotografen waar de kwaliteit van de foto negatief beïnvloed werd door gebruik van een UV filter. En ja, er zijn slecht en minder slechte filters, dat ben ik met je eens, maar het is altijd een stuk glas en ik fotografeer niet vrijwillige door een extra stuk gas.
Dat voorschroeffilters afdoen aan de beeldkwaliteit ben ik met je eens, maar de mate van kwaliteitsverlies verschilt, niet alleen per filter, maar ook per fotograaf !! En daarmee bedoel ik de eisen die een specifieke fotograaf aan de scherpte stelt voor die specifieke foto. M.a.w. Het verschilt van keer op keer.
Ik ben van mening dat opspattend water, zout water en vooral sneeuw de coating van het glas kan aantasten. Ik heb al eens een opschroef beschermfilter moeten vervangen wegens vlekken na een halve dag in de stuifsneeuw fotograferen.
Mijn conclusie: het voorzetfilter gaat erop bij fotograferen in opspattend water of sneeuw. Ik neem eventueel kwalitietsverlies dan voor lief. Bij normaal gebruik voldoet de zonnekap inderdaad als stoot- en valbescherming, en gebruik ik de opschroef filter niet.
Dus…….. niet weggooien dat opschroeffilter. Gewoon in de fototas houden en gebruiken als het nodig is.
Het is maar net of analoog of digitaal fotografeert.
Bij digitaal fotografie is een UV filter niet nodig, de sensor is niet gevoelig voor UV licht.
Maar bij analoog fotografie is het wel nodig: een film is gevoelig voor UV licht.
Dat merkte toen ik 2 weken geleden na jaren een analoge camera weer eens ter hand nam: op de dia was aan de horizon een blauwe waas van UV licht te zien.
Ik was vergeten om een UV filter op het objectief te schroeven.
analoge fotografie, dat zie je zelden meer. Dan ligt het inderdaad aan de film en de omstandigheden hoeveel last je kan hebben van UV licht. Ik schat in dat 99,9 % van de lezers hier geen analoge fotografie doen. Terwijl verkopers bij 100% van de verkopen een UV filter adviseren, om dus verkeerde redenen.