Een ramp? Of toch niet?

lightroom paniek, corrupte catalogus

Je opent Lightroom en… er gebeurt niks. Of je krijgt een foutmelding dat je catalogus niet geopend kan worden. Paniek! Want in die catalogus zit al je werk: je bewerkingen, trefwoorden, verzamelingen… Alles. Maar adem in, adem uit: in veel gevallen is er gelukkig nog iets te redden. Ik heb al heel veel mesen geholpen om deze problemen op te lossen. Gelukkig heel vaak gewoon met een positief eindresultaat. De kans dat ik je kan helpen heeft overigens ook te maken met hoe je met Lightroom Classic omgaat. Dat lees je verder in dit artikel.

In dit artikel help ik je stap voor stap op weg. Kom je er alsnog niet uit of heb je hulp nodig of vind je het gewoon fijn dat iemand je helpt en adviseert, dat is echt mijn taak en dat kan op verschillende manieren. Onderaan lees je hoe ik je snel en accuraat kan helpen.

Wat is een ‘corrupte catalogus’ eigenlijk?

Je catalogus is een database waarin Lightroom al je fotoinformatie opslaat. Ik vergelijk het altijd met de bibliothecaresse van de bibliotheek. Zij weet alles van alle boeken in het hele gebouw. Die boeken dat zijn de foto’s op je computer en die bibliothecaresse is de Database die we Lightroom Classic noemen. Net als elke database kan die beschadigd raken, bijvoorbeeld door:

  • Een crash tijdens het opslaan of afsluiten

  • Problemen met je harde schijf

  • Spanningsuitval of plots afsluiten van je computer

  • Werken vanaf een trage of onbetrouwbare externe schijf (zoals een NAS of langzame USB-schijf) of via een cloud service zoals OneDrive of Dropbox. Waarom je dat niet moet doen beschreef ik al in dit artikel.

Stap 1: Check de foutmelding

Bij het opstarten krijg je vaak een specifieke melding, zoals:

  • “Deze catalogus kan niet worden geopend omdat hij beschadigd is.”

  • “De catalogus is in gebruik door een andere kopie van Lightroom.”

Let goed op de exacte tekst. Die vertelt je al veel over de oorzaak.

Stap 2: Hernoem het .lrcat.lock bestand (indien aanwezig)

Soms lijkt de catalogus ‘in gebruik’, terwijl dat niet zo is. Dit komt vaak door een vergrendelbestand dat is blijven hangen. Dat gebeurt vaak bij een crash van het programma of de computer, bijvoorbeeld door een stroomstoring.

Zo los je het op:

  1. Ga naar de map waarin je catalogus staat (standaard is dit: “Gebruikers/gebruikersnaam/Afbeeldingen/Lightroom”).
  2. Zie je een bestand dat eindigt op .lrcat.lock? Verwijder dit (alleen dat bestand, niet de catalogus zelf!). Of, als je dat spannend vind, verplaats het even of hernoem het tijdelijk.
  3. Probeer Lightroom opnieuw te openen.

Vaak werkt alles daarna weer normaal. Is dat zo? Controleer dan zeker even of je de goede catalogus nu open hebt. Vaak kan je dat snel controleren door te kijken nara je meest recente foto’s.


Stap 3: Probeer het herstelmechanisme van Lightroom

Soms probeert Lightroom zelf de catalogus te repareren. Bij het openen krijg je dan de optie:

“Lightroom heeft een fout gevonden in de catalogus en probeert deze te herstellen.”

Klik op Herstellen en wacht rustig af. Werkt dit? Top! Zo niet, dan verder naar de volgende stap.

 

Stap 4: Gebruik een backup-catalogus

Als je trouw een backup laat maken bij het afsluiten van Lightroom, is dit je reddingsboei. Ik hoop echt dat je die maakt, die backup is best wel vaak erg handig bij problemen. En ik zie te vaak dat mensen die toch niet maken. Niet alleen maak je dan geen backup van je ‘bibliothecaresse’, ook verzuim je dat de catalogus geoptimaliseerd wordt, want ook dat gebeurt bij het maken van de backup. In dit artikel vertel ik je meer over die Lightroom backups.

Zo ga je te werk:

  1. Ga naar de map waar Lightroom-backups staan (standaard is dit: “Gebruikers/gebruikersnaam/Afbeeldingen/Lightroom/Backups”).
  2. Open de meest recente map, de mappen hebben een datum als naam
  3. Unzip het bestand in die map
  4. In de map die je nu hebt staat een .lrcat bestand. Dubbelklik dat.
  5. Lightroom opent nu de backup-catalogus. Gaat dat goed? Opluchting!
  6. Controleer even of alles oké is. Het kan zijn dat je nu wat recent werk mist, dat zijn de bestanden die tussen het maken van de backup en de crash toe zijn gevoegd aan Lightroom. Deze kan je nu importeren (toevoegen).
  7. Handig is om nu Lightroom af te sluiten en de locatie van deze catalogus even te wijzigen. In een backup map is natuurlijk niet handig. Zet dus even deze Lightroom bestanden op een logische locatie. Wederom standaard is dit “Gebruikers/gebruikersnaam/Afbeeldingen/Lightroom/”)


Heb je geen backup? Dan wordt het spannend, maar nog niet hopeloos. Voordat je verder gaat, je kan overwegen om mij mee te laten kijken. Vaak kan ik toch nog wel wat zaken vinden.

Stap 5: Gebruik een eerdere versie of herstel via Time Machine / Windows Backup

Als je geen bruikbare Lightroom-backup hebt, maar wel een back-upsysteem voor je computer (zoals Time Machine op Mac of Windows File History), herstel dan een eerdere versie van je .lrcat bestand.

De volgende stap is echt een last resort. Als je namelijk een nieuwe catalogus maakt, dan ben je alles kwijt. Zie dat als een hele nieuwe bibliothecaresse die nog nooit in dat gebouw is geweest en echt helemaal niets weet van al die boeken die in de bieb staan. Ik kan voordat je dit doet echt vaak veel meer terughalen dan je denkt.

Stap 6: Laat Lightroom een nieuwe catalogus maken

Is je catalogus echt onbruikbaar? Dan zit er weinig anders op dan opnieuw te beginnen. Dat doe je zo:

  1. Start Lightroom met een nieuwe catalogus via Bestand > Nieuwe catalogus...

  2. Importeer je fotomappen opnieuw (Bestand > Map toevoegen)

  3. Helaas: je bewerkingen, verzamelingen en sterrenwaarderingen ben je kwijt – tenzij je die als XMP-bestanden hebt opgeslagen (zie de laatste tip hieronder).

Bonustips: voorkom ellende in de toekomst

✅ Laat Lightroom bij het afsluiten altijd automatisch een backup maken

✅ Zet je backups op een andere schijf dan je hoofdcatalogus

✅ Bewaar minstens 1-2 maanden aan oude backups

✅ Gebruik geen NAS, externe schijf of cloudservice zoals OneDrive of Dropbox als werkplek voor je catalogus

✅ Overweeg bewerkingen op te slaan in XMP-bestanden (Voorkeuren > Metadata > Wijzigingen automatisch opslaan)

Toch hulp nodig of iemand die lekker meekijkt en je tips geeft?

Als Lightroomdokter heb ik honderden mensen verder geholpen. Ik heb hun problemen opgelost, missende foto’s teruggehaald en zaken georganiseerd en gereorganiseerd. Ik doe dat op locatie bij je thuis, of bi mij in mijn workshopruimte. Maar veel vaker gaat dat heel goed via een online verbinding. Wil je me inschakelen? Hier staat alle informatie


Wat anderen van deze hulp vinden
Op Trustpilot staan honderden reviews over HeelHollandFotografeert en over mijn hulp als Lightroomdokter.

Monica schreef:

“Nog nooit zo graag een “dokter” ingeschakeld!
Snel, geruststellend en deskundig on line geholpen door de Lightroomdokter. Eerst in mijn omgeving gezocht naar iemand die mij kon helpen bij mijn Lightroomproblemen na de installatie van Onedrive. maar niet gevonden. Blij met Lightroomdokter Mischa!”

En Liona schreef:
“Mischa heeft me ontzettend goed geholpen, rustig en duidelijk. Nam de tijd voor me, en kon alles vragen! Ook gaf hij goede tips waar ik veel aan had. Erg professioneel, hij weet waar hij het over heeft! Een echte aanrader!”

📚 Meer leren over Lightroom?

Overweeg dan een van mijn Lightroom-workshops. Die kun je zowel online als fysiek op verschillende locaties volgen – ideaal als je écht goed wilt leren hoe je Lightroom Classic slim en efficiënt gebruikt. Ik werk al ruim 15 jaar met Lightroom en help jaarlijks honderden fotografen hun workflow te verbeteren.

Lightroom aanschaffen
Aanschaffen doe je via deze link, maar let op welke versie van Lightroom je kiest. Volg je mijn advies, kies dan het pakket met de Classic versie!

🎯 Individuele hulp nodig?
Kom je er zelf niet uit of heb je een complex Lightroom-probleem? Dan help ik je graag als Lightroomdokter. Met persoonlijke hulp – op afstand of op locatie – lossen we het samen op.

🛒 Deze site steunen?
Wil je mij helpen om deze gratis artikelen en uitleg online te blijven delen? Bestel je fotospullen dan via Cameranu.nl met deze link. Het kost jou niets extra’s, maar ik ontvang een kleine commissie. Dankjewel!

📬 Blijf op de hoogte
Wil je nieuwe Lightroom-artikelen, fotografie-opdrachten en tips automatisch in je mailbox ontvangen? Meld je dan aan voor mijn gratis fotografiemagazine. Je krijgt het regelmatig toegestuurd – boordevol inspiratie van HeelHollandFotografeert.