De mythe van de spotmeting en een scherpe foto

Een pinguïn, nou ja, hij lijkt er op :)

Hoe zit dat nu met spotmeting? Want deze methode wordt heel vaak ten onrechte geadviseerd om een scherpe foto te krijgen. DAT KLOPT NIET. En in dit artikel leg ik uit waarom, een samenvatting dus. Ook leg ik uit waarom ik denk dat dit verkeerde advies zo vaak gegeven wordt.

Ik denk dat dit wel een van de grootste misverstanden is in de fotografie. Lees of luister vooral verder.

Lees hieronder of luister naar de podcast

Dit verhaal is een samenvatting van de eerste aflevering van mijn Fotografie Podcast. Die luister je hieronder. Wil je dat niet of heb je daar geen tijd voor, dan staat onder de podcast het verhaal in tekst uitgelegd. Luisteren van deze podcast (en andere afleveringen) kan natuurlijk ook in Apple Podcast of Spotify

Licht meten

Laten we even starten met licht meten zoals de camera dat doet. De camera gaat er altijd van uit dat het licht wat de camera meet niet zwart is, niet wit, maar precies daartussen. En dat precies daartussen noemen we middengrijs. Midden, snappie?

Ik leg dat overigens uit in een ander artikel, dus als je dat wil lezen dan vind je dat hier.

Nu is een foto meestal niet helemaal wit of helemaal zwart (alhoewel, ik heb echt leuke voorbeelden in de podcast, een internationaal huwelijk…).

Meestal zit er in een foto wel iets dat wit is en iets dat zwart is.

Hoe werkt spotmeting?

Spotmeting werkt met een heel klein stukje van het beeld dat je ziet. Vaak is dat 1 of 2 of 3 % van het beeld. Mini-spotje dus.

Samengevat: De camera gaat bij spotmeting uit van jouw kennis en kunde. Jij geeft namelijk bij het gebruik van de spotmeting de camera het bevel dat daar waar jij dat ‘spotje’ neerzet, het daar niet wit en niet zwart is, maar EXACT daartussen. Dus MIDDENgrijs.

Maar lukt dat je? Of wist je dat eigenlijk wel?

Want wat gebeurt er als dat stukje niet MIDDENgrijs is?

Stel voor dat het stukje wit is. Dan denkt de camera toch dat het middengrijs is, en zal de camera de foto veel donkerder maken dan bedoeld.

Is het stukje zwart? Ook dan denkt de camera dat dit dus middengrijs is. En maakt je foto te licht.

Je snapt, als je dus het spotje op een plekje zet dat donkerder is dan middengrijs, je foto te licht wordt en de foto wordt te licht bij een pakje dat lichter is dan middengrijs.

Overigens, ik heb het iedere keer of zwart, wit en middengrijs. Maar dat mag ook een kleur zijn. Donkergroen, lichtgroen en middengroen. Of donkerblauw, lichtblauw en middenblauw, je snapt het wel hè.

Bovenstaand probleem is dan ook de reden waarom ik nooit de spotmeting gebruik en ook nooit adviseer. Tenzij in hele speciale gevallen…

Advies lichtmeetmethode

Wat adviseer ik dan wel? Gewoon meervlaksmeting (wordt ook wel matrixmeting of multi-segment meting genoemd). Deze manier van lichtmeten ‘kijkt’ naar de gehele foto en neemt daar een gemiddelde van. En dat is vaak veel nauwkeuriger dan maar op één plaats kijken zoals je doet met spotmeting.

Gaat het dan nooit mis bij die meervlaksmeting? Jawel, bij een besneeuwde berghelling met alleen mensen in witte pakken, dan is het gemiddelde ook wit. Dan zal je over moeten belichten, maar dan gaat iedere lichtmeting (vanaf je camera) mis.

En ik wil bijna zeggen, het is basiskennis dat je in dit geval over moet belichten. Ik leer dat in ieder geval aan al mijn cursisten.

Waar komt het misverstand dan vandaan?

Heel veel, echt heel veel mensen verwarren namelijk lichtmeten met scherpstellen.

Dan denkt men dat spotmeting gaat over waar je scherp stelt.

Maar spotMETING heeft niets met SCHERPstellen te maken. LICHT METEN is wat anders dan SCHERPSTELLEN

Laat ik dat even herhalen: Maar spotMETING heeft niets met SCHERPstellen te maken. LICHT METEN is wat anders dan SCHERPSTELLEN

Ik denk dat er twee redenen zijn waarom mensen dit verwarren. Allereerst omdat het wel zo kan zijn dat hetzelfde punt in je zoeker verantwoordelijk is voor zowel het scherpstellen als het lichtmeten. Mooie dingen hè, camera’s. Kunnen twee dingen tegelijk. Scherpstellen én lichtmeten. En wij denken dan dat dat één en hetzelfde ding is.

Dit is een prima foto om te werken met één scherpstelpunt. En dat zet ik dan zelf op de ijsvogel.

En mijn jarenlange ervaring is lesgeven en praten met fotografen heeft een andere reden voor dit misverstand gezien. VogelSPOTTERS. Want heel vaak wordt gezegd als je een vogel in een boom scherp wil hebben, gebruik dan de SPOTmeting. DAT IS NIET GOED. Want ik herhaal het maar weer; LICHT METEN is wat anders dan SCHERPSTELLEN.

Maar nogmaals ik snap de verwarring wel. Maar als je een vogel in een boom scherp wil hebben, dan is het zaak om een klein scherpstelpunt te gebruiken. Bij voorkeur een scherpstelpunt dat jij zelf kiest. En dat ene kleine scherpstelpunt is dus echt wat anders dan de spotmeting. Maar ja, ze lijken wel op elkaar…

Snap je het nu?

Als jij nu snapt dat spotMETING wat anders is dan SCHERPstellen, dan is dat prima.

Snap je het nog niet? Lees het dan nog een keer…

Hoe dan?

Hoe fotografeer je nou een pinguïn in een boom?

Je zet je camera op een enkel scherpstelpunt. Je richt dat punt op de pinguïn en drukt af. Zet je camera op meervlaksmeting en je hebt gewoon een goede scherpe en goed belichte foto.

Gebruik je nu spotmeting? Dan gaat het dus altijd mis. Want de spot op de buik van de pinguïn (wit) geeft je een te donkere foto en de spot op de rug van de pinguïns (zwart) geeft je een te lichte foto.

Ja, ik weet, dit is geen pinguïn, maar ik moest wel overbelichten om de sneeuw wit te krijgen in plaats van grijs…

En hoe fotografeer je nu bijvoorbeeld een pinguïn op de zuidpool?
Als die pinguïn daar in z’n eentje in het uitgestrekte wit rondloopt, dan zorg je dat je je scherpstelpunt op de pinguïn zet. Ook met meervlaksmeting moet je in dit geval overbelichten, want het gemiddelde van deze foto is niet grijs… Ook hier helpt geen spotmeting…

Nooit meer verwarren

Dus, nooit meer verwarren, lichtMETEN en SCHERPstellen zijn twee verschillende zaken.

Wil je nu alles weten over de techniek van de fotografie. Dat kan met mijn geweldige complete online fotocursus. Daar vertel ik je overigens niet alleen over de techniek, maar ok over hoe je een betere foto maakt door een goede compositie en hoe je leert kijken.

Heb je de techniek van de fotografie al onder de knie, maar wil je altijd een scherpe foto? Dan is de online masterclass de ultiem scherpe foto dé masterclass voor jou.